Na film dokumentalny „Dwa światy” w reżyserii Macieja Adamka trafiłem dzięki Fundacji Kultura bez Barier, gdzie zorganizowano specjalnie dla środowiska głuchych w dniu 18 kwietnia 2018 w stołecznej kinie Kultura. Byłem bardzo ciekaw przesłania tego filmu, gdyż krótki opis filmu na stronie fundacji brzmiał następująco: „Dwa światy” to portret rodziny, w której rodzice są głusi, a ich córka Laura jest słysząca. To 12-letnia Laura jest naszym przewodnikiem po ich życiu. Życiu nietypowym ,a zarazem zwyczajnym jak życie każdej rodziny.„
Oglądając przez cały seans w pewnych momentach dostawałem jednocześnie gęsiej skórki i złości i jak wzbudzając bardziej współczucia dla głównej bohaterki, Laury. Główna bohaterka w wieku nastoletnim musiała, jeszcze dużo przed okresem dojrzewania, poznać smak dorosłości. Dlaczego tak się stało? W filmie przedstawiono trzyosobową rodzinę. Głusi rodzice i Laura jako Kodaczką, (pełne określenie brzmi: słyszące dziecko głuchych rodziców) do komunikacji używają polskiego języka migowego. Laura mimo braku pomocy od strony państwa, opieki społecznej jest wykorzystywana do załatwiania codziennych spraw, takich jak do lekarza, banku, szkoły na wywiadówki, sklepu po kupno węgla jako opiekunka, asystentka, tłumaczka. Takie role, które podejmuje główna bohaterka na prośbę rodziców jest bardzo uciążliwym ciężarem psychicznym. Wyżej wymienione funkcje społeczne nie jest akceptowalne w wielu krajach czy w organizacjach takich jak Stowarzyszenie Tłumaczy Polskiego Języka Migowego, Europejskie Forum Tłumaczy Języka Migowego czy Stowarzyszenie „CODA Polska. Słyszące Dzieci – Niesłyszący Rodzice” oraz inne. Ustawowo dziecko do wieku 16 roku życia nie może wykonywać funkcji tłumacza, opiekuna czy asystenta wspierającego. Opieka społeczna bądź inne instytucje państwowe praktycznie w większości nie posiadają wiedzy na temat funkcjonowania środowiska głuchych. Oczywiście, podobnie w szkołach na różnych szczeblach od żłobkach do studiów doktoranckich nie ma poruszanych tematów na temat mniejszości językowo-kulturowej, niepełnosprawnych czy grup etnicznych żyjących w Polsce. Ludzie, którzy zderzają się z środowiskiem głuchym, na początku objawiają się różnymi emocjami, najczęściej wpadają w popłoch i chcą uciec, gdzie pieprz rośnie. Czasem traktują Głuchych przedmiotowo niż spróbować nawiązać kontakt zwyczajnie, po ludzku. Przede wszystkim w Polsce wśród nas większość nie wie jak ustawowo domagać się wsparcia czy uzyskać pomoc, np uzyskanie usługi tłumaczeniowej na wywiadówki. Słyszące dziecko nie powinno uczestniczyć jako tłumacz w wywiadówce przy rodzicu/rodzicach razem z wychowawcą bądź z nauczycielem. W filmie Laura ominęła niektóre fakty przy tłumaczeniu istotne dla rodzica w rozmowie z nauczycielem. Jest to niedozwolone i nieetyczne wobec społecznego i emocjonalnego rozwoju dziecka. Małoletnia Laura przyspieszając społeczny rozwój myśli o przyszłości, o tym jakie zawody chciałaby wykonywać, jednocześnie zaniedbując naukę. W „Dwóch światach” pięknie jest przedstawiona pełen emocji relacja rodziców z dzieckiem przy obiedzie, w czasie wolnym na ławeczce czy spacerując. Laura poczuwając odpowiedzialność za rodziców i jak rodzice również obdarzają dzieckiem opieką, ciepłem i miłością, tworzą więź jak w każdej, zwyczajnej rodzinie. Każdy ma w sobie bogactwo, takie jak kultura, osobiste doświadczenia, język, kultura. Nigdy nie uciekajmy, gdy zderzymy się z osobą czy z ludźmi odmienni kulturowo, językowo czy wyglądem.
Tytuł filmu dokumentalnego „Dwa światy” rzuca pewnie wieloznaczne skojarzenia stereotypowe. Dwa tytułowe słowa tejże filmu pozwalają ludziom z perspektywy pokazać kto jest lepszy, a kto jest gorszy. Nie możemy na to pozwolić na określenie, że tworzymy wiele „sztucznych” światów oddzielonych z powodu percepcji, języka, religii, pochodzenia, rasy, itd. Faktem jest to, że żyjemy w wielokulturowej Ziemi, gdzie mamy różnorodnej bogactwo cywilizacji ludzkiej i oznacza, że żyjemy w świecie jednym. Każdy człowiek styka się z takimi różnymi elementami społecznymi, takimi jak język, pochodzenie czy religia naznaczony wielopokoleniowymi stygmatami tworzy otwarte czy zamknięte getta. Takie elementy to tylko narzędzia ludzkie, które możemy zmienić poprzez edukację od podstaw, by wzajemnie współpracować się zachowując swoje dziedzictwa kulturowe.
Zachęcam również do przeczytania wywiadu przeprowadzonej przez Iwonę Krawczuk, autorkę bloga Głucha Polka Potrafi.
Więcej o filmie dokumentalnym pt. „Dwa światy”:
[instashow cache_media_time=”3800″ speed=”300″]